Poświęcony jest on św. Katarzynie Aleksandryjskiej, której wspomnienie obchodzimy 25 listopada. Według tradycji miała urodzić się w Aleksandrii w roku 294 po Chrystusie w rodzinie pogańskiej i otrzymać imię Dorota. Pochodziła z rodziny arystokratycznej i została wykształcona w wielu dziedzinach: filozofii, retoryce, poezji, muzyce, fizyce, matematyce, astronomii medycynie. Nie brakowało pretendentów do jej ręki, ale ona im odmawiała. Natomiast pewien syryjski mnich pouczył ja o Chrystusie jako Oblubieńcu dusz i pod wpływem tych nauk nawróciła się na chrześcijaństwo, a przyjmując chrzest, otrzymała imię Katarzyny.
W czasie prześladowania chrześcijan w IV wieku za cesarza Maksymina, Katarzyna wyznała swoją wiarę w Chrystusa, a cesarza oskarżyła publicznie o bałwochwalcze składanie ofiar. Sprowadzono pięćdziesięciu uczonych z całego imperium, aby usiłowali ją przekonać o słuszności pogaństwa, ale ona posługując się cytatami z dzieł filozofów greckich przekonała ich i tym samym sprawiła, że uwierzyli w Chrystusa. Także w czasie tortur, jakie jej zadawano, nawrócili się niektórzy przedstawiciele rodziny cesarskiej i arystokraci rzymscy. Po męczeńskiej śmierci ciało Katarzyny miało zniknąć, co legenda tłumaczyła przeniesieniem go przez aniołów na najwyższy szczyt Półwyspu Synajskiego. Szczyt ten wznosi się na wysokość 2652 m i obecnie nosi nazwę Góry św. Katarzyny.
W okresie panowania krzyżowców przy augustiańskim klasztorze, zbudowanym obok bazyliki Bożego Narodzenia, a w roku 1347 objętym przez franciszkanów, znajdował się kościół pod wezwaniem św. Katarzyny. W XVIII i XIX wieku był on dostosowywany do zwiększającej się liczby wiernych, a w roku 1882 zbudowano w tym miejscu nowy kościół, który jest świątynią parafialną katolików mieszkających w Betlejem. Przed Jubileuszem Roku 2000 podjęto w nim nowe prace, przede wszystkim celem poszerzenia prezbiterium. Kościół św. Katarzyny przylega do bazyliki Bożego Narodzenia od strony północnej, z którą łączą go dwa przejścia Przed głównym wejściem do kościoła znajduje się wirydarz, z czasów krzyżowców, odrestaurowany w 1948 roku. Kościół posiada trzy nawy, a z prawej prowadzi zejście do grot, stanowiących przedłużenie Groty Narodzenia.
W kościele św. Katarzyny w noc Bożego Narodzenia o godz. 23.00 rozpoczyna się uroczysta Godzina Czytań, a koło północy odprawiana jest Msza święta – Pasterka, której przewodniczy Patriarcha Jerozolimski. Po Mszy świętej wyrusza uroczysta procesja, która po okrążeniu wirydarza przechodzi do Bazyliki i kieruje się do Groty Narodzenia. Patriarcha trzyma w ramionach figurę Dzieciątka, którą po przyjściu do Groty kładzie na miejscu narodzenia, oznaczonym czternastoramienną gwiazdą.
Groty
Z prawej nawy kościoła św. Katarzyny jest zejście do systemu grot, stanowiącego przedłużenie Groty Narodzenia. Grota Narodzenia za wyjątkiem niewielkiej części, zawierającej kamienny żłób, należy do ortodoksyjnych Greków. Na końcu połączona jest z pozostałymi grotami, ale przejście przez umieszczone tu drzwi jest możliwe jedynie w czasie południowej procesji franciszkańskiej, kiedy korzystają oni z posiadanego klucza i otwierają drogę do pozostałych grot, w pierwszym rzędzie do połączonej z Grotą Narodzenia wąskim korytarzem Groty św. Józefa. Normalne wejście do tych grot prowadzi wąskimi schodami z kościoła św. Katarzyny. Pierwszą grotą w kolejności nawiedzenia jest Grota św. Józefa, zwana takie „Grotą snu Józefa” (Mt 2,13-15). Która upamiętnia zjawienie się Józefowi we śnie anioła, informującego go o niebezpieczeństwie ze strony Heroda i nakazującego ucieczkę do Egiptu. Jest to obszerna grota, podzielona na dwie części, z których jedna, do której przechodzi się schodkami, stanowi prezbiterium z ołtarzem, druga może pomieścić większą ilość wiernych. Po lewej stronie Groty św. Józefa znajdują się wejścia do dwu kolejnych grot-kaplic. Jedna z nich dawniej służyła jako miejsce oddawania czci betlejemskim młodziankom męczennikom a druga pełni tę rolę obecnie. Grota jest pamiątką ofiary niemowląt betlejemskich, wymordowanych przez Heroda (Mt 2,16).
Po prawej stronie Groty św. Józefa jest przejście do dalszych pomieszczeń, związanych ze świętym Hieronimem i gromadzącymi się wokół niego osobami, prowadzącymi tu życie monastyczne. Św. Hieronim przebywał w Betlejem i w 384 roku zamieszkał przy Grocie Bożego Narodzenia, tłumacząc tu Pismo Święte z hebrajskiego na łacinę i pisząc komentarze do poszczególnych Ksiąg Biblii. Znajdują się tu jeszcze trzy ważne pomieszczenia. Pierwsze jest kaplicą świętych Pauli, Eustochii i Euzebiusza, drugie kaplicą św. Hieronima, w której zmarł, a miejsce grobu upamiętnia płyta. Ostatnie miało być celą, w której św. Hieronim żył i tłumaczył Pismo Święte. Wymienieni tu święci wybrali to miejsce, aby w pobliżu miejsca narodzenia Jezusa naśladować Jego ubóstwo. Przed głównym wejściem do kościoła św. Katarzyny, na środku wirydarza znajduje się pomnik świętego Hieronima.
Od strony północnej do kościoła przylega konwent franciszkanów, z jego tarasu rozciąga się piękny widok na Betlejem i okolice. Franciszkanie obok klasztoru prowadzą hospicjum „Casa Nova”.
źródło: „W Ojczyźnie Chrystusa”
