„W Szydłowie przed czterystu laty objawiła się Najświętsza Maryja Panna i było to jedno z pierwszych jej objawień w Europie i bodaj jedyne, gdy Matka Boża zwróciła się do niekatolika. Niemal od pięciuset lat obchodzony jest odpust Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. 7 września 1993 r. Szydłowo nawiedził papież Jan Paweł II, powierzając Litwę opiece Najświętszej Maryi Panny.
Historia
Od dawnych wieków aż po dziś dzień nieprzerwanie ciągną do Szydłowa pielgrzymki. Tu już niemal pięć stuleci świętowany jest odpust Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Przyciągał on zawsze rzesze pątników z całego obszaru Litwy i spoza jej granic. W miejscu, w którym czterysta lat temu objawiła się Maryja stoi teraz Kaplica Objawienia, szczególnie chętnie przez pątników nawiedzana. W podstawie jej ołtarza wmurowany został kamień, na którym w 1608r. Matka Boża się objawiła. W Bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny wierni modlą się przed obrazem Madonny, słynącym łaskami od początku XVII w. Obecnie najwięcej pielgrzymów przybywa tu w czasie oktawy odpustowej na początku września.
Szydłowo jako ośrodek pielgrzymkowy znany jest od 1457 r., kiedy to miejscowy dziedzic Piotr Szymon Giedygołd zbudował tu kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny oraz św. Piotra i św. Bartłomieja. Na odpusty Narodzenia Maryi Dziewicy ciągnęli pielgrzymi nawet z sąsiednich Prus.
W połowie XVI w. w Szydłowo i jego okolice zdominowane zostały przez kalwinów, jednak wierni przybywali na odpusty dopóki stał tu dawny, katolicki kościół. Później go zamknięto i zburzono, zaś ok. roku 1569 ostatni proboszcz szydłowski Jan Hołubko ukrył cenne przedmioty i dokumenty fundacyjne kościoła, zakopując je w pobliżu.
Później katolicy próbowali odzyskać przejęte przez ewangelików grunty przypisane do dawnego kościoła, jednak trudno było wygrać sprawę w sądzie, gdyż brakowało dokumentów poświadczających prawo do tych gruntów. Przełom nastąpił po objawieniu się Najświętszej Maryi Panny: odnaleziono dokumenty fundacyjne kościoła i w 1622 r. katolicy wygrali proces o zwrot własności. Na miejscu starego kościoła dość szybko zbudowano nieduży, drewniany kościółek. Odżyła też tradycja odpustowa. Szybko też cudami zasłynął tutejszy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W 1775 r., za zgodą papieża Piusa VI, zaczęto obchodzić oktawę odpustową. W 1786 r. konsekrowano nowy kościół murowany, czyli bazylikę Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w obecnym kształcie, zaś łaskami słynący obraz Madonny z Dzieciątkiem ukoronowano złotymi koronami.
Rosyjska administracja carska bez powodzenia próbowała zniszczyć tradycje pobożności w Szydłowie, jednak nawet w okresie zakazu druku czcionką łacińską przemycano na tutejsze odpusty modlitewniki i inne książki po litewsku. Odpusty w Szydłowie stały się niezwykle popularne w okresie międzywojennym. W Kownie powstał nawet specjalny komitet organizacji pielgrzymek do Szydłowa. Tradycja odpustowa przetrwała też okres sowiecki, choć funkcjonariusze bezpieki na różne sposoby próbowali utrudniać pątnikom dotarcie do Szydłowa. Najbardziej znana jest taka próba z 1979 r., gdy ogłoszono tu epidemię trzody chlewnej i zamknięto wszystkie drogi dojazdowe do miasteczka.
We wszystkich okresach obcej władzy na Litwie Szydłowo pozostało ośrodkiem przyciągającym pątników. Po odzyskaniu niepodległości na nowo rozwinęła się tradycja miejscowych odpustów. W 1991 r. kardynał Vincentas Sladkevičius i przewodniczący Sejmu Republiki Litewskiej Vytautas Landsbergis podpisał akt zawierzenia Litwy Najświętszej Maryi Pannie.
7 września 1993 r. Szydłowo odwiedził Ojciec święty Jan Paweł II. Modlił się w Kaplicy Objawienia i przewodniczył liturgii słowa w bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.”
fragment tekstu „Litewska kraina » Żmudź” http://www.litwaprzewodnik.com/litewska-kraina/zmudz-27/lt/bazylika-i-kaplica-w-szydlowie–siluva–102.html
