Vissvētākās Jaunavas Marijas Debesīs Uzņemšanas Bazylika
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Agłonie
Bazylika w Agłonie, zwana także „łotewską Częstochową”, jest najważniejszym sanktuarium Maryjnym na Łotwie. Zbudowany na początku XVIII wieku przez dominikanów kościół został podniesiony do rangi bazyliki mniejszej przez papieża Jana Pawła II w 1980r. Miejsce drewnianego kościółka, który spłonął w 1708r. zajęłą murowana budowla, zbudowana na planie krzyża (45mx23m) w stylu włoskiego baroku, z bliźniaczymi 58-metrowymi wieżami i kryptą – miejscem pochówku znamienitych osób duchownych i świeckich. Obecnie kościół posiada dziesięć ołtarzy znajdujących się w nawach bocznych i na filarach. Kolejne remonty świątyni zacierają polskie korzenie Agłony. Odprawiane są tutaj także polskie nabożeństwa, ale tylko przy wyjątkowych okazjach.
bazylika w Agłonie – widok na ołtarz główny
Centralną część trzynawowej świątyni stanowi ołtarz z cudownym obrazem Matki Boskiej Agłońskiej, zwanej „Przewodniczką z Kwiatem”. Autor obrazu oraz czas powstania nie są znane. Datuje się jednak, że namalowany na dębowej desce jest starszy niż sanktuarium i powstał na początku XVII wieku. Obraz przedstawia Maryję siedzącą na tronie z Dzieciątkiem na prawym kolanie. Maryja w lewej ręce trzyma gałązkę róży z trzema kwiatami. Na sukni z 1834r. widnieje napis „słynie on cudami od 134 lat”. Obecna suknia i korona wykonane zostały z pozłacanego srebra i kamieni szlachetnych, podarowane w 1875r. przez Michała i Praksedę Dąbrowskich. Obraz na co dzień ukryty jest za zasłoną i odsłaniany tylko na specjalne okazje.
Kościół rzymskokatolicki położony w Agłonie, będący największym na Łotwie sanktuarium katolickim. Znany z cudownego wizerunku Matki Boskiej nazywanej Przewodniczką z Kwiatem. Samo sanktuarium jest nazywane przez miejscowych Polaków „łotewską Częstochową.
Kult Matki Bożej na Łotwie datuje się od czasów, kiedy kraj ten zyskał miano „kraju Maryi” (określony został jako „Terra Mariana” przez papieża Innocentego III w 1215 roku). W rzeczywistości nabożeństwa do Maryi zaszczepili przybywający na Łotwę chrześcijańscy misjonarze. Biskup Meinard rozpoczął głoszenie wiary chrześcijańskiej nad brzegiem Dźwiny w imię Matki Bożej, a ustanawiając biskupstwo w Ikšķile również oddał je pod jej opiekę. Tradycję tę kontynuował biskup Albert podczas budowy w 1215 roku katedry w Rydze, której nadał wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Kiedy w 1582 roku, już po zapanowaniu reformacji, na Łotwę przybyli jezuici, prowadzili swoją misję także pod znakiem Maryi; podobnie czynili dominikanie, dając budowanym przez siebie kościołom wezwania maryjne.
Kościół został zbudowany w stylu włoskiego baroku na planie krzyża o wymiarach 35 x 25 metrów, z bliźniaczymi, trzykondygnacyjnymi wieżami o wysokości 60 m i głębokimi podziemiami, przewidzianymi na miejsca pochówku znaczniejszych księży oraz osób świeckich.
Kościół w Agłonie bardzo przypomina kościół dominikanów w Trokach na Litwie. Jego budowę nadzorował nowy przeor klasztoru o. Remigiusz Zahorowski, znaczący budowniczy kościołów i seminariów na Litwie. Kościół może pomieścić 400 osób, a po adaptacji około 3000. Sześć filarów dzieli jego wnętrze na trzy części. Na początku 1800 roku ściany zewnętrzne kościoła zostały otynkowane i pobielone. Ołtarz główny odznacza się imponującą dwupoziomową strukturą. W górnej części znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej, a poniżej są drewniane rzeźby, figury świętych i małe obrazki świętych w zaokrąglonych ramkach. Dwa ołtarze boczne, zbudowane w 1827 roku zostały poświęcone św. Tomaszowi i św. Marii Magdalenie. Ważne renowacje miały miejsce w latach 30. i 50. XIX wieku. W 1835 roku kościół został pokryty metalowym dachem. Również latach 30. dodano do jego wyposażenia obrazy religijne i krzyże, a później dodatkowe ołtarze. Obecnie kościół posiada łącznie dziesięć ołtarzy znajdujących się w nawach bocznych i na filarach. Na wieży wisi sześć dzwonów, z których największy został odlany w Wilnie przez Daniela Vernera i poświęcony św. Dominikowi w dniu 14 sierpnia 1839 roku. Organy, znajdujące się pierwotnie w drewnianym kościele, zostały odrestaurowane w 1870 roku: Mają one 18 głosów i należą najstarszych w Łotwie.
Plac przed bazyliką, przygotowany na wizytę papieża Jana Pawła II, może pomieścić około 500 000 wiernych. Wokół niego zbudowano Drogę Krzyżową o długości około 600 metrów. 14 sierpnia 2009 roku na placu poświęcono Kalwarię Saletyńską, grupę trzech figur przedstawiających trzy fazy objawienia Matki Bożej z La Salette.
Obraz Matki Boskiej Agłońskiej
W głównym ołtarzu znajduje się Cudowny Obraz Matki Boskiej Agłońskiej pędzla nieznanego artysty. Namalowany na dębowej desce obraz jest starszy niż kościół, datuje się go na początek XVII wieku. Wykazuje on ścisłe podobieństwo do XIV-wiecznego
obrazu Matki Bożej Trockiej. Istnieje wiele teorii dotyczących jego pochodzenia, ale najbardziej prawdopodobna jest ta, według której obraz został przywieziony przez dominikanów z Litwy. Obraz jest ukryty za zasłoną i odsłaniany tylko ze specjalnych okazji. Związanych jest z nim wiele świadectw o jego uzdrawiającej mocy. Na złotym tle obrazu ukazana została postać Maryi siedzącej na tronie, z Dzieciątkiem na prawym kolanie. Ciemnopurpurowy, oblamowany złotem strój Matki Bożej okrywa ciemnogranatowy płaszcz z błękitną podszewką. Na płaszczu widnieją złote gwiazdy. W lewym ręku Maryja trzyma gałązkę róży o trzech kwiatach. Dzieciątko Jezus, ubrane w wykończoną złotem czerwoną tunikę, trzyma na kolanach Pismo Święte. Zdobiącą obraz sukienkę i korony z pozłacanego srebra, wysadzanego drogimi kamieniami, podarowali w 1875 roku Michał i Praksyda Dąbrowscy. Po obu stronach ołtarza wiszą wota dziękczynne. W związku z kultem Matki Bożej Agłońskiej powstała pieśń „Panno Święta w agłońskim kościele” (łat.”Jaunova Svata Aglyunas Bazneica”), wydana w Nieświeżu po polsku i łotewsku.
Klasztor – Piętrowy, kamienny klasztor został zbudowany w tym samym czasie, co nowy kościół. Jest to budynek w kształcie litery T z długimi korytarzami i 30 celami. Na drzwiach cel widnieją portrety świętych i różnych kapłanów, namalowane przez samych zakonników. Jednym z najwybitniejszych spośród nich był brat Izydor, który w 1834 roku namalował obraz św. Jana Chrzciciela. Obok klasztoru był duży park, ogród z jabłoniami i stawy rybne. Ogród i dziedziniec kościoła były ogrodzone murem z białego kamienia, wysokim na 1,5 m. w klasztorze dominikanie utworzyli bibliotekę, a w niej bardzo cenny zbiór rzadkich dzieł, na który składały się książki w języku polskim, łotewskim i łacinie. Niektóre z książek zostały nabyte od wileńskiego seminarium, inne poprzez prywatne darowizny, a pozostałe zostały zakupione. W zbiorze były wyjątkowe książki o historii Łatgalii, religii i języku, zwłaszcza te, wydane w XVIII i XIX wieku.
