U stóp Góry Oliwnej znajduje się miejsce upamiętniające modlitwę Jezusa w Ogrójcu i Jego pojmanie. Nazwa Getsemani jest grecką formą hebrajskiej nazwy „Gat-Szemane, co oznacza „tłocznia oliwy”. Była to posiadłość wiejska, prawdopodobnie należąca do pewnego ucznia Jezusowego. Posiadłość taka zwykle otoczona była murem z kamieni, tutaj w ogrodzeniu rosły drzewa oliwne i znajdowała się grota, w której można było nocować i gdzie znajdowała się tłocznia.
Jezus przebywał często w tym miejscu. Św. Łukasz pisze, że w ostatnich dniach przez dzień nauczał w świątyni, wieczorem zaś wychodził i noce spędzał na górze zwanej Oliwną (21,37). Dlatego w relacji o tym szczególnym wieczorze tenże Ewangelista zanotuje: Potem wyszedł i udał się, według zwyczaju na Górę Oliwną (22,39). Stąd też Judasz, który Go wydał, znał to miejsce, bo Jezus i Jego uczniowie często się tam gromadzili (J 18,2). Getsemani to miejsce modlitwy Jezusa i Jego pojmania. W tym miejscu trzeba przypomnieć relację Ewangelii, i odczytać Mk 14,32-42; Łk 22,43-44; Mt 26,47-56 oraz J 18,1-11.
Znając wydarzenia z dziejów Męki Chrystusa, zwracamy w tym miejscu uwagę na Grotę Zdrady, Ogród Oliwny i bazylikę Agonii. Jezus przybył tu wraz z jedenastoma uczniami. W ogrodzie znajdowała się grota, służąca do odpoczynku i mieszcząca prasę. Tu pozostało ośmiu uczniów, gdy Jezus z trzema wybranymi poszedł nieco dalej, aby się modlić. Do groty powrócił po modlitwie i w jej pobliżu nastąpiło pojmanie, jako konsekwencja zdrady Judasza. Stąd nazwa „Grota Zdrady”. Jest to nieregularna grota o długości 17 m, szerokości 9 m i wysokości ok. 3,5 m. Od roku 1392 grota należy do franciszkanów. W roku 1955 gwałtowny wylew Cedronu wdarł się do groty, zniszczył jej wystrój i ją zamulił. Prace renowacyjne połączono z badaniami archeologicznymi, które pozwoliły poznać pierwotny kształt groty. Miała ona naturalne wejście od strony północnej, znajdowała się w niej cysterna na wodę i pomieszczenie gospodarskie.
Wcześniej miejsce to przekształcono na sanktuarium, do którego wycięto wejście od zachodu, a dno pokryto mozaikami. Później w posadzce wykuto wiele grobów, a także cysternę zamieniono na grobowiec. Krzyżowcy pokryli ściany groty malowidłami i freskami.
Po odnowieniu grota stanowi kaplicę, w której sprawuje się Msze święte i rozważa tajemnice Męki Pańskiej. W kaplicy znajdują się trzy obrazy. Obraz za ołtarzem przedstawia Zmartwychwstałego Jezusa, który w tej grocie ukazuje się uczniom, zawstydzonym swoją zdradą, która tu miała miejsce. Po prawej stronie jest obraz ukazujący podejście Judasza do Jezusa, aby Go ucałować. Za Jezusem stoją uczniowie, a Piotr z mieczem, za Judaszem strażnicy z pochodniami. Po lewej stronie obraz Wniebowzięcia Maryi. Jego umieszczenie w tym miejscu nawiązuje do sąsiedztwa kościoła Wniebowzięcia.
Drugim po Grocie Zdrady miejscem na terenie Getsemani jest Ogród Oliwny. Jest to teren, na którym rośnie osiem wiekowych drzew oliwnych. Czy te stare, grube i powykręcane drzewa były świadkami modlitwy Jezusa? Niektórzy twierdzą, że tak. Powołują się na fakt długowieczności drzew oliwnych. Inni stwierdzają, że brak jest bezspornych dowodów na autentyczność tych właśnie drzew. Są tacy, którzy powołują się na to, że Tytus rozkazał wyciąć wszystkie drzewa w okolicy Jerozolimy i wtedy padły również rosnące tu oliwki. To wszystko jednak nie zmienia autentyczności miejsca, na którym w ową noc rosły i dziś rosną drzewa oliwne, a w tym miejscu Jezus zanosił swoją modlitwę do Ojca, oddając się Jego woli.
Teren ten w XIII wicku nazwano, „polem kwiecistym” lub. „polem kwiatów”. Należał on do muzułmanów, którzy podzielili go na wiele działek, oddzielonych od siebie murkami. Z tych działek właściciele czerpali spore zyski, sprzedając chrześcijańskim pielgrzymom liście i owoce oliwek oraz rosnące tu kwiaty. Od roku 1666 teren należy do franciszkanów, otoczony jest murem, który pochodzi z roku 1848 i odnowiony został w 1959 roku. Chroni on drzewa i kwiaty otaczane czcią przez wiernych.
Obok terenu obrosłego drzewami, na skale, wznosi się bazylika Agonii. Tradycja przechowała to miejsce (skałę) jako miejsce Jezusowej modlitwy i bolesnego konania. Tu w czasach cesarza Teodozjusza (379-395 r) zbudowano bazylikę. Wiązała się ona z kultem opisanym przez Egerię, pielgrzymującą tu w końcu IV wieku. Wspomina ona o stojącym na tym miejscu pięknym kościele („ecclesia elegans”). Ta wspaniała świątynia jako jedna z pierwszych została zburzona przez Persów w 614 roku, i choć potem odbudowana, ponownie uległa ruinie.
W czasach krzyżowców zbudowano tu niewielką świątynię, która potem została powiększona i nadano jej tytuł Najświętszego Zbawiciela. Ten kościół także popadł w ruinę, a nabożeństwa przeniesiono do pobliskiej groty. Badania archeologiczne zapoczątkowane w roku 1891 i podjęte na nowo w roku 1909 pozwoliły odkryć pozostałości kościoła Zbawiciela, a prace przy fundamentach nowej świątyni w roku 1920 przyczyniły się do odkrycia śladów bazyliki Teodozjusza. Jej oś w stosunku do osi kościoła krzyżowców jest przesunięta o trzynaście stopni w lewo. Odkryte resztki w zupełności usprawiedliwiają nazwę, którą ta bazylika została nazwana. Była to rzeczywiście elegancka bazylika.
Obecna świątynia zbudowana została na planie pierwotnej bazyliki, jej architektem był A. Barluzzi, a konsekrowano ją w 1924 roku. Do zbudowania i ozdobienia bazyliki przyczyniło się wiele narodów, dlatego nosi ona nazwę „Bazyliki Narodów”. Jest to trzynawowy kosciół, w którym sześć kolumn podtrzymuje dwanaście jednakowych sklepień ozdobionych mozaikami. Sklepienia te na zewnątrz pokryte są kopułami, a ich liczba odpowiada liczbie Apostołów.
Mozaikę nad głównym ołtarzem ufundowali Węgrzy. Przedstawia ona Jezusa klęczącego na skale, a nad nim unosi się pocieszający Go anioł. W bocznych absydach również znajdują się mozaiki. Po prawej stronie jest mozaika przedstawiająca pojmanie Jezusa. Fundowali ją polscy żołnierze w roku 1944, a umieszczona została w 1952 roku. Scena przedstawia reakcję na słowa Jezusa: Ja jestem, o czym informuje napis łaciński umieszczony pod mozaiką: Skoro więc rzekł do nich: Ja jestem, cofnęli się i upadli na ziemię. Tułający się po obcej ziemi nasi żołnierze, którzy uciekli ze stalinowskiego piekła i daleką mieli drogę do ujarzmionej Ojczyzny, pojmanej przez wrogów, przedstawili Jezusa pojmanego, który okazał nawet w tym momencie swoją moc. Ta moc była dla nich umocnieniem nadziei. Po drugiej stronie jest mozaika fundacji irlandzkiej i przedstawia pocałunek Judasza.
Bazylika ma alabastrowe okna, które dają fioletowy półmrok, sprzyjający modlitewnemu skupieniu. Widać w nim wyraźnie zachowaną na środku prezbiterium „Skałę Agonii”. Jest ona otoczona żelazną kratą w kształcie cierniowej korony, ufundowanej przez Australię. Wchodzimy w misterium Jezusowej męki, Jego krwawego konania, zmagania się ze swoją ludzką słabością i wolą Ojca.
Po prawej stronie na zewnątrz Bazyliki można oglądać ruiny kościoła Najświętszego Zbawiciela (z XII wieku) i skałę, z którą tradycja wiąże słowa Jezusowe, wypowiedziane do Piotra, Jakuba i Jana: Zostańcie tu i czuwajcie(Mk 14,34).
źródło: „W Ojczyźnie Chrystusa”
Media
