Historia Kalwarii Pakoskiej
Pakość to bardzo stara miejscowość, której prawa miejskie nadał król Kazimierz Wielki w 1359 r. Dziś znana, głównie z istniejącej tu Kalwarii Pakoskiej, zwanej także Jerozolimą Kujawską.
Początki Kalwarii Pakoskiej sięgają 1628 roku, chronologicznie jest więc drugą, po Zebrzydowskiej, Kalwarią w Polsce. To jedyne i niepowtarzalne zjawisko kulturowe na terenie województwa kujawsko-pomorskiego a także żywy pomnik wiary i kultu Męki Pańskiej. Tu jest przechowywana i czczona największa cząstka Relikwii Krzyża św. w Polsce.
Według źródeł, które w przypadku Kalwarii Pakoskiej wypowiadają się w sposób jednoznaczny, pomysł utworzenia w Pakości Nowej Jerozolimy pochodzi od proboszcza tego miasta, księdza Alberta Kęsickiego.
Pomysł takiej formy pobożności od razu spodobał się właścicielom miasta tak bardzo, że podarowali własne tereny, na których dokonywała się celebracja. Darowizna dotyczyła zarówno miejsc, na których znajdowały się krzyże, wraz z otaczającymi je placami, jak i wolnych przejść między poszczególnymi stacjami.
Budowa kaplic kalwaryjskich trwała ponad 60 lat, kościoła i klasztoru 6 lat. Obecnie Kalwaria obejmuje 24 kaplice i kościół Ukrzyżowania. Podzielona została na dwie drogi procesyjne: Drogę Pojmania i Drogę Krzyżową. Zarówno kaplice jak i kościół prezentują styl barokowy.
W celu zapewnienia ochrony prawnej fundacji, a także by otrzymać zatwierdzenie tej formy kultu, ksiądz Kęsicki zwrócił się do arcybiskupa gnieźnieńskiego, który to, dokonawszy oceny przypadku i skontrolowawszy dokumenty darowizny, oficjalnym pismem datowanym 5 marca 1631 roku, potwierdził fundację Kalwarii w Pakości. W ciągu pierwszych 4 lat istnienia kalwarii jej jedynym budowniczym, promotorem i opiekunem był ks. Albert Kęsicki. Sytuacja zmieniła się wraz z przybyciem do Pakości Zakonu Braci Mniejszych Reformatów.
Cel Kalwarii
Celem Kalwarii było przede wszystkim rozwijanie nabożeństwa Męki Pańskiej, umacnianie wiary, wzmożenie pobożności, okazywanie Jezusowi Ukrzyżowanemu wdzięczności za łaskę odkupienia i zbawienia. W obecnej dobie nasza Kalwaria Pakoska spełnia jeszcze jedno zadanie — na tym świętym miejscu począwszy od 1992 spotykają się corocznie dzieci i młodzież z całej Polski, by swoim śpiewaniem i graniem wielbić Boga stwórcę całego wszechświata. Spotykają się na Festiwalu Piosenki Religijno — Ekologicznej w Pakości. Patronem Festiwalu jest św. Franciszek z Asyżu, ogłoszony przez Ojca Św. Jana Pawła II w 1979 r. Patronem Ekologów. Obraliśmy go patronem Festiwalu dlatego, że jest naszym Zakonodawcą, naszym Ojcem Duchowym, a my opiekunami Kalwarii, Jego duchowymi dziećmi.
Topografia Kalwarii Pakoskiej
Założenie topograficzne Kalwarii Pakoskiej w sposób pośredni opiera się na topografii Miejsc świętych w Jerozolimie (usytuowanie ostatnich stacji Drogi Krzyżowej na wzniesieniu, most na Cedronie itp.). Na kalwarię składa się 26 stacji, w tym dwa kościoły − klasztorny św. Bonawentury i Ukrzyżowania.
Uczestniczący w obchodach kalwaryjskich pątnicy biorą udział w celebracjach w następujących kaplicach i kościołach:
- Wniebowstąpienie Pańskie
- Ogród Oliwny
- Judasz
- Wniebowzięcie Matki Bożej
- Potok Cedron
- Brama Jerozolimska
- Annasz
- Pożegnanie z Matką
- Wieczernik
- Kajfasz – Więzienie
- Piłat
- Herod
- Włożenie Krzyża
- Pierwszy upadek
- Spotkanie z Matką
- Szymon z Cyreny
- Weronika
- Drugi upadek
- Płaczące niewiasty
- Trzeci upadek
- Obnażenie z szat
- Przybicie do Krzyża
- Kościół Ukrzyżowania
- Zdjęcie z Krzyża
- Grób Pański
- Kościół św. Bonawentury
