Bazylika mniejsza Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja
Sanktuarium w Piekarach Śląskich jest najważniejszym Sanktuarium Górnego Śląska w którym znajduje się słynąca łaskami ikona Matki Bożej Piekarskiej z XV w. Ikona została namalowana na lipowej desce o wymiarach 129 cm długości i 92 cm szerokości, na obrazie Matka Boża trzyma Dzieciątko w lewej ręce a w prawek jabłko – symbol Ewy. Dzieciątko unosi prawą rączkę w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma ewangeliarz.
„W 1676 roku mieszkańcy sąsiednich Tarnowskich Gór przybyli do Matki Bożej, modląc się o uzdrowienie i wybawienie od epidemii zarazy, jaka wybuchła w ich mieście. Jako że zaraza ustąpiła, złożyli uroczyste ślubowanie, iż co roku będą pielgrzymować do Piekar w podzięce za wielką łaskę, jaką uprosiła dla nich Matka Najświętsza. Ślubu dochowali i aż do dzisiaj pielgrzymka tarnogórska z wdzięcznością przybywa do Piekarskiej Pani w pierwszą niedzielę lipca.” źródło oficjalna strona Sanktuarium
Później ikona Piekarskiej Matki Bożej uratowała Czechy od zarazy zyskując miano Cudownego i Słynącego Łaskami obrazu. Jan III Sobieski idąc z odsieczą na Wiedeń w 1683 r. zmienił trasę odwiedzając Piekarską Panią. Jako wotum za zwycięstwo pozostawił w Sanktuarium Piekarskim złoty kielich i patenę, które obecnie służą do najbardziej uroczystych celebracji liturgicznych.
W 1702 roku, w obawie przed trwającą na ziemiach Polski wielką wojną północną, obraz wywieziono do Opola, skąd już nigdy nie powrócił natomiast w ołtarzu kościoła w Piekarach zawieszono kopię, jednak Piekary, a nie Opole, były celem kolejnych pielgrzymek. Tu przyjeżdżali królowie Polski: August II Mocny, August III, cesarz Fryderyk Wilhelm IV, a przede wszystkim lud Śląska. 15 sierpnia 1925 roku obraz Madonny Piekarskiej koronowano uroczyście koronami, które podarował i poświęcił osobiście papież Pius XI. Korony nałożył nuncjusz papieski w Warszawie, Wawrzyniec Lauri.
Piekary były miejscem walki o godność robotników oraz stanowiły źródło katolickiej nauki społecznej. Niewydolne górnictwo, hutnictwo, upadające zakłady przemysłowe oraz wysokie bezrobocie spowodowało, że wiele osób znalazło ukojenie u stóp Piekarskiej Pani przybywając po umocnienie wiary na pielgrzymki stanowe. Podobnie jak w latach 1965 – 1978 kard. Karol Wojtyła, tak i jego następcy kontynuują piękną tradycję przewodniczenia męskim pielgrzymkom, które odbywają się nieprzerwanie od roku 1947 w ostatnią niedzielę maja i gromadzą rzesze mężczyzn i młodzieńców, co stanowi ewenement na skalę światową.
Od 1 grudnia 1962 roku decyzją papieża Jana XXIII kościół piekarski szczyci się godnością bazyliki mniejszej. 28.05.1966 Bazylika Mniejsza Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja, XIX została wpisana do rejestru zabytków z nr rej.: 659/66.
