„Warmiński Bisztynek to miasteczko owiane podaniami o zdarzeniach niezwykłych, które już wystąpiły, albo nastąpić mają. Znajduje się tu jeden z największych kościołów na Warmii. Usiąść w nim może co drugi mieszkaniec miasteczka.
Z Bisztynkiem wiąże się też cud eucharystyczny. W 1400 roku biskup Henryk Sorbom dokonywał tu poświęcenia nowej świątyni p.w. św. Macieja Apostoła. „Kronika Lidzbarska” opisuje wydarzenie, które miało wówczas nastąpić. Zapis w kronice brzmiał następująco: „(…) kiedy on (biskup), krótko przed swoją śmiercią, poświęcał i zarazem potem odprawiał Mszę świętą, podczas podniesienia na lewej ręce poczuł spływającą krew. Dlatego ołtarz ten nazwany został Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa. A przy nim działy się liczne cuda (…)”.
Z biegiem czasu prawda o tym cudzie została przypisana pewnemu kapłanowi, który wątpił w prawdziwość przeistoczenia. Kapłan ów w ten sposób został przekonany o prawdziwej obecności Krwi Pana Jezusa w hostii. Wiadomość tę znajdujemy w urzędowym parafialnym piśmie kościoła bisztyneckiego z 1796 roku, gdzie zamieszczono następujący cytat z Kroniki Lidzbarskiej: „Kapłan odprawiający Mszę świętą w obecności biskupa wątpił, że po przeistoczeniu w hostii znajduje się prawdziwie obecny Chrystus. Nagle ujrzał spadające krople Krwi na korporał. Korporał ten, na który padały krople Krwi Chrystusa został przesłany do Rzymu, skąd już nie powrócił”.
Z powodu tego cudu (cudów?) kościół w Bisztynku stał się miejscem licznych pielgrzymek, tak, że w końcu zdecydowano o rozbudowie świątyni. Obecnie Sanktuarium Krwi Pana Jezusa jest jednym z największych kościołów (poza katedrami) w Archidiecezji Warmińskiej. Samych miejsc siedzących jest tu 1200.”
